- 2 -
sierpień 985 - 25 maja 992.
Dagome sędzia i Oda senatorka z synami Mieszkiem i Lambertem ofiarują stolicy apostolskiej miasto (państwo) Schinesge z przyległościami w ściśle określonych granicach.
Item in alio tomo sub Iohanne XV° papa Dagomę iudex et Ote senatrix et filii eorum Misica et Lambertus leguntur beato Petro contulisse unam civitatem in integro, que vocatur Schinesghe, cum omnibus suis pertinentiis infra hos affines. Sicuti incipit a primo latere longum mare, fine Bruzze usque in locum, qui dicitur Russe, et fine Russe extendente usque in Craccoa et ab ipsa Craccoa usque ad flumen Oddere recte in locum, qui dicitur Alemure, et ab ipsa Alemura usque in terram Milze et a fine Milze recte intra Oddere et exinde ducente iuxta flumen Oddera usque in (predictam) civitatem Schinesghe.
A. Oryg. zaginiony.
Streszczenie dokumentu w zbiorze kanonów kardynała Deusdedita, powstałym w r. 1087 (materiał lokacyjny, na którym oparł się Deusdedit, sięga po r. 1081) ks. III c. 19. B. Kopia z lat 1099-1118, Rzym Biblioteka Watykańska, sygn. Vat. lat. nr 3833, fol. 87; C. Kopia z XII w., tamże, sygn. Vat. lat. nr. 1984, fol. 199; D. Kopia z drugiej połowy XII w., Paryż Bibliotheque Nationale, sygn. Lat. 1458, fol. 260-261; E. Kopia z drugiej połowy XII w., Cambrais Bibliotheque municipale, sygn. Lat. 554, fol. 122; F. Kopia z lat 1188-89 "Gesta pauperis scholaris Albini", Rzym Bibl. Watykańska, sygn. Ottobon, nr. 3057, fol. 131; G. Kopia sprzed r. 1236, tamże, sygn. Vat. lat. nr 8486, fol. 116v-117; B. Kopia z XII w., Mediolan Bibl. Ambrozjańska, sygn. Ambr. C. nr 288.
Reprodukcja: a. Ptaśnik J., Dagome iudex, Kraków 1911, tabl. według BFG; b. Zakrzewski St., Mieszko I budowniczy państwa polskiego, Warszawa (1922), 92, według B; c. Tenże, Bolesław Chrobry Wielki, Lwów 1925, 70-1, według B; d. Polska jej dzieje i kultura, Warszawa (1930), I. 59, według B; e. Monaco i, Archivio paleografico italiano, Roma 1882, według B; - druk: f. Muratori L. A., Antiquitates Italicae medii aevi, Mediolani 1741, V. 831, według G; g. Borgia S., Breve storia del dominio temporale delia sede apostolica nelle due Sicilie, Romae 1788, append., według B; h. Giesebrecht L., Wendische Geschichten, Berlin 1843, I. 232, według f; i. Giesebrecht W., Römische Mitteilungen, (Balt. Stud. 1845, XI. 3) według FCB; j. Hasselbach Fr. W., Kosegarten J. G. L., Cod. Pomeraniae dipl.. Greifswald 1862, nr 503, str. XLVI. nr. 10a, według i; k. MPH. I. 148, według fF; l. Zeissberg H., Miseco d. erste christliche Beherrscher v. Polen, (Arch. f. Österr. Gesch. 1867, XXXVIII. 83), według i; m. Kod. dypl. wkopol. I. nr. 2, według j; n. Żukowski A., Stosunki Bolesława Chrobrego ze Stolicą Apostolską, (Sprawozd. gimn. Nowodworskiego), Kraków 1877, 57, według i; o. Kętrzyński W., Granice Polski w X w., (RAU. h. 1894, XXX. 27), według k; p. Fabre P., La Pologne et le saint siege, Paris 1896, 3, według B; q. Piekosiński Fr., Mon. med. aevi dipl., Kraków 1897, nr. 1, według j; r. Potkański K., Granice biskupstwa krakowskiego, (Roczn. Krak. 1900, IV. 209), według p; s. Fabre P., Le liber censuum de l'eglise romaine, Paris 1905, 349, nr l7, według GB-F; t. Glanwell v. W. V., D. Kanonessammlung d. Kardinals Deusdedit, Paderborn 1905, 359, według BC-G; u. Ptaśnik J., Denar św. Piotra obrońcą jedności politycznej i kościelnej w Polsce, (RAU. h. 1908, LI. 145), według B-F; u. Tenże, Dagome iudex, Kraków 1911, 21, według FGB; w. Żmigród-Stadnicki K., Die Schenkung Polens an Papst Johannes XV, Freiburg i. Schw. 1911, 34, według B-F; x. Łodyński M., Dokument Dagome iudex a kwestia sardyńska w XI w., (RAU. h. 1911, LIV. 61), według t; y. Holtzmann R., Böhmen u. Polen im 10 Jhdt., (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1918, LII 18), według B-G; z. Zakrzewski St., Najdawniejsza bulla dla Polski, (Arch. Tow. Nauk. we Lwowie B. I, zesz. 1), Lwów 1921, l, według t; aa. Kutrzeba St., Wybór źródeł do hist. ustroju Polski, Kraków 1928, I. 1, według d; bb. Stasiewski B., Untersuchungen ü. d. drei Quellen z. ältesten Gesch. u. Kirchengesch. Polens, Wrocław 1933, 38, według y; cc. Koczy L., Dagome iudex, Schinesghe, Awbaba, (Roczniki Histor. 1936, XII. 14), według B-G; dd. Wojciechowski Z., Mieszko I i powstanie państwa polskiego, (Zap. Tow. Nauk. w Toruniu 1936, X. 76 nn.); ee. Tenże, Polska nad Wisłą i Odrą 137, według y cc; - regest: ff. Regesten nr 4; gg. Budkowa, Repertorium nr 2.
Literatura: I. o dziele Deusdedita: 1. Peitz S. J., Kritische Bemerckungen z. Ausgabe Wolffs, D. Originalregister Gregors VII i. Vatikanischen Archiv, (Sitzber. d. Wien. Ak. d. Wiss. h. Kl. CLXV.258-65); 2. Löwenfeld S., D. Canonsammlung d. Cardinals Deusdedit u. d. Register Gregors VII, (Neu. Arch. f. ält. Deut. Gesch. 1885, X. 311); 3. Voosen E., Papaute et le pousoir civil a l'epoque de Gregoire VII, Gembloux 1927, 253 nn.; 4. Ehrle F. S. J., D. Frangipani u. d. Untergang d. Arch. u. d. Bibl. d. Päpste am Anfange d. 13 Jhdts., (Melanges E. Chatelein 430), Paris 1910; 5. Heckel v. R., D. Päpstl. u. sizil. Registerwesen i. vergleichender Darstellung m. besonderer Berücksichtigung d. Ursprünge, (Arch. f. Urkforschung 1908, I. 425); 6. Steveson E., Osservazioni sulla collectio Canonum di Deusdedit, (Arch. della soc. Romana di storia patria 1885, VIII. 338, 343); 7. Fabre P., Etude sur le liber censuum de l'eglise romaine, (Bibl. des ecoles franc. d'Athenes et de Rome 1892, LXII. 21-3); 8. Steinacker H., D. Deusdedit Handschrift (Cod. Vat. 3833) u. d. ältesten gallischen libri canonum, (Mttlg. d. Inst. f. Österr. Gesch. 1901, Erbd. VI. 114 nn.).
II. o dokumencie: 9. Lelewel J., Polska wiekow średnich, Poznań 1856 II. 66; 10. Abraham Wł., Organizacja kościoła w Polsce, Lwów 1893, 50; 11. Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895, 24; 12. Potkański K., Napis grobowy Bolesława Chrobrego, (Sprawozd. AU. 1896, 20); 13. Tenże, Kraków przed Piastami, (RAU. h. 1898, XXXV. 246); 14. Tenże. (Roczn. Krak. 1898, I. 321); 15. Zivier E., Gesch. d. Fürstentums Pless, Katowice 1906, I. 3; 16. Gromnicki P., Świętopietrze w Polsce, Kraków 1908, 39 nn.; l7. Wendt G., Germanisierung d. Länder östlich d. Elbe u. Sale, Legnica 1911, I. 15; 18. Voigt P. G., D. Schenkung Polens an Papst Johann XV, (Altpreuss. Monschr. 1911, XLVIII 626-43); 19. Stadnicki K., (Kwart. Histor. 1911, XXV. 508); 20. Uhlirz K., (Histor. Viertjschr. 1912. XV. 562); 21. Schulte L., Beiträge z. ältesten Gesch. Polens, (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1918, LII. 42-49); 22. Łodyński M., Uzależnienie Polski od papiestwa a kanonizacja św. Stanisława, (Prace Tow. Nauk. Warszaws. 1918, XVI); 23. Kehr P., D. Erzbistum Magdeburg u. d. erste Organisation d. christlichen Kirche i. Polen, (Abhandl. d. Berl. Akad. Wiss. 1920, nr. 1) i odb. 30; 24. Grodecki R.. (Kwart. Histor. 1921, XXXV. 9); 25. Zakrzewski St., Okres do schyłku XII w., (Encyklop. AU. I 34), Kraków 1920; 26. Grodecki R., Dzieje Polski średniowiecznej, Kraków 1926, I. 99; 27. Wojciechowski T., Szkice histor. XII w., 2 wyd. Warszawa 1925, 156; 28. Michael E., D. schlesische Kirche u. ihr Patronat, Zgorzelec 1926, 18; 29. Brackmann A., D. Ostpolitik Ottos d. Grossen. (Histor. Ztschr. 1926, CXXXIV. 252); 30. Tymieniecki K., (Roczniki Histor. 1926, II. 137); 31. Forst-Battaglia O., (Jhrbb. f. Kultur u. Gesch. d. Slaven 1927, III. 249); 32. Rudnicki M., Dagome iudex a wagryjska Podaga, (Slav. Occid. 1928, VII. 160-165); 33. Brückner A., Bolesław Chrobry, (tamże VII. 71 nn.); 34. Tenże, (Ztschr. f. Slav. Philol. 1930, VII. 482); 35. Völker K.. Kirchengesch. Polens. Berlin 1930, l7 nn.; 36. Wojciechowski Z., Dwie tradycje, (Slav. Occid. 1931, X. 6 nn.); 37. Tenże, Pomorze a pojęcie Polski Piastowskiej, (Roczn. Gdański 1933, VII) i odb. 3-6; 38. Abraham Wł., (Kwart. Histor. 1931, XLV. 321); 39. Seppelt Fr. X., (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1931, LXV. 576); 40. Koczy L., Kilka uwag o najstarszych dziejach Pomorza, (Roczniki Histor. 1932, VIII. 126-7); 41. Vetulani A., (Colect. Theolog. 1932, XIII 133); 42. Jedlicki Z., La creation du premier archeveche polonais a. Gniezno, (Rev. hist. du droit franc. et etrang. 1933, 655); 47. Maschke B., D. Peterspfennig in Polen, Leipzig 1933, 309-11; 44. Brackmann A., D. politische Entwicklung Osteuropas d. 10-15 Jhdt., (Deutschland u. Polen 31), Berlin 1933; 45. Kętrzyński St., Zarys nauki o dokumencie polskim, Warszawa 1934, 119; 46. Wojciechowski Z., Mieszko I, 42; 47. Widajewicz J., Przy ujściu Odry w drugiej połowie X w., (Prace Kom. Histor. Pozn. Tow. Przyj. Nauk 1935, VIII. 43-45); 48. Tenże, (Slav. Occid. 1935, XIV. 255 nn.); 49. Lorenz F., Schinesghe u. d. Nordgrenze d. Dagomeschenkung, (Monbll. f. Pomm. Gesch. u. Alterkunde 1936, nr. 1); 50. Maleczyński K., (Kwart. Histor. 1936, L. 485); 51. Tenże, (tamże 1937, LI 576); 52. Buczek K., Pierwsze biskupstwa polskie, (tamże 1938, LII. 199 nn.); 57. Labuda G., Znaczenie prawno-polityczne dokumentu Dagome iudex. Krakow 1948; Kętrzyński St., Dagome iudex, (Przsegl. Histor. 1950, XLI. 132 nn); 55. Sułowski Z., Geografia dokumentu Dagome iudex, (Slavia Antiqua 1953, IV); 56. Koroluk W., Przyczynek do zagadnienia stosunków rusko-polskich X w., (Historycy radzieccy o Polsce) Warszawa 1953, 6.
Istnieje zgoda literatury na temat autentyczności tego streszczenia zaginionego dokumentu. Nie są jedynie uzgodnione opinie, czy mamy do czynienia ze streszczeniem odpowiedniej bulli "lokacyjnej" papieskiej (Zakrzewski i Kętrzyński), czy dokumentu Mieszka (Balzer, Holtzmann, Koczy).
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. KODEKS
DYPLOMATYCZNY ŚLĄSKA - wydał Karol Maleczyński. Tom I obejmujący lata 971 - 1204. Wrocław 1951-56, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Zamknij dokument
|