- 283 -

Wrocław i Smarchów, 25 i 27 maja 1223

Wawrzyniec, biskup wrocławski, nadaje klasztorowi Zbawiciela w Rybniku dziesięcinę ze wsi w kasztelanii cieszyńskiej oraz 14 dalszych imiennie wyliczonych posiadłości, nadto zatwierdza w posiadaniu klasztoru dziesięciny ze wsi rycerskich oraz cła w Siewierzu.

In nomine sancte et individue trinitatis. Nos Laurentius miseracione divina Wratizlauiensis episcopus notum facimus presentibus et futuris, quod cum communi consensu capituli Wratizlauiensis ad honorem dei | et ad sustentacionem sanctimonialium ecclesie sancti Salvatoris in Ribnich ad peticionem reverendi principis et catholici domini Kasimiri illustris ducis de 0pol damus et concedimus ecclesie sancti Salva|toris in Ribnich decimas villarum in castellatura de Tessin, que sunt: Golesouo, Vizla, Yscrichino, Zamaischi, Nageuuzj, Suenchizi, suburbium, Zasere, Clechemuje, Radouiza, Punzc, | Beleuicsco, Ogrozona, Nouosa in perpetuum habendas. In decimis etiam, que in novalibus desertorum eiusdem castellature succrescere poterunt, cum dicti capituli Wratizlauiensis consensu predicte ecclesie | sancti Salvatoris in Ribnich damus et concedimus medietatem. In ambitu autem de Crauar cum duabus villis adiacentibus : Rachov et Lichan duas partes decimarum eidem ecclesie sancti Salvatoris in Ribnich | cum prefati capituli consensu damus et concedimus; decimas vero, quas predecessor noster pie memorie dominus Sirozlaus quondam Wratislauiensis episcopus ecclesie sancte Marie virginis in Ribnich in ipsius ecclesie consecratione contulerit, | cum sepedicti capituli Wratislauiensis assensu eidem ecclesie confirmamus. Decimas videlicet ipsius ville Ribnich, Smolna, Zalese, Knegnizj, quam ultimam villam recepit ecclesia de Rjbnich ab ecclesia de Sale | in concambium pro villa Golconis. Et ne in liberis decimis, quas sepedicte ecclesie sancti Salvatoris in Rjbnich quidam milites de voluntate propria contulerant ipsa ecclesia quoquomodo possit defraudari | ipsas eidem ecclesie cum supranotato assensu dignum ducimus confirmare. Decimas scilicet : Vincentij et Pribizlai, Crisani et Johannis], Gassonis et Alberti, Alexandri et Ztrezonis, Vincentij et fratrum eius Suen | tossii et Michahelis, Eustachii et Wisimiri, Wrtizlai et Grimizlaj. Donationes siquidem ipsius ducis, quas prenominate ecclesie sancti Salvatoris in Ribnich liberrime contulit, huic nostre donacioni ad memoriale | sempiternum dignum duximus interserere, que sunt: ipsum territorium de Ribnich cum capella et omni iure et iurisdicione et libertate et utilitate tam castorum quam etiam omnium aliorum proventuum, que in presenti seu in futuro | possunt aut poterunt in eodem territorio succrescere; villa de Breze, Smolna, Knegnizj, Wroblino et Susela cum sua circuitione, Bresinj, Scacouizj, Crauar cum suo ambitu, Rachouo et Lichan | cum plena libertate, Grudina et teloneum de Seuor. Ut igitur hec nostra donacio et concessio a nostris successoribus inviolabiliter observetur in posterum, ipsam presentis pagine attestatione et tam sigilli nostri quam | etiam suprapositi capituli appensione roborando confirmamus. Actum in Wratizlauia in coro sancti Johannis anno ab incarnatione domini M°CC°XX°III°, VIII° kalendas iunii, in presentia Victoris decani, Janusii ar|chidiaconi, Egidij scolastici, Radulfi cantoris, Laurentii custodis, Radozlai archidiaconi Olomucensis, Sdizlai archidiaconi de Zauichost canonicorum Wratizlauiensium: Ottonis, Lupi, Alberti, Sdizlai, Prothasij, Franconis, Lam | bini, Simonis, Johannis, Boguzlai et aliorum canonicorum Wratizlauiensium; comitis Radozlaj iudicis de Opol, qui in hoc facto nuncius extitit ducis Kasimiri et in presentia multorum aliorum. Supra|dictis addimus, quod medietatem novalium in castellatura de Tessin ecclesie sancti Johannis in Wratizlauia reservamus et tertiam partem decimarum in Crauar, Rachov et Lichan. Ecclesie vero sancti Nicholai | in Tessin pro cambio quarurridam decimarum superius dictarum quadraginta urnas mellis assignamus in Cozlj. Hec ultime additiones facte sunt in Smarschov eodem anno, VI° kalendas iunii coram predictis testibus.

A. Oryg. pergaminowy dość dobrze zachowany, w kilku miejscach przetarty na składach, liniowany atramentem; dolny róg zakładki obcięty. Wymiary : szerokość okolo 35,6 cm, wysokość około 19,8 cm, zakładka około 1,6 cm. Wrocław Archiwum Państwowe, sygn. rep. 71 nr 1 *.
B. Kopia XVIII w. Tamże, sygn. rep.135 D 156, fol. 4-5, według A.
Druk: a. Hugo L. Ch., Ordinis praemonstratensis annales I, probat. 481; b. Boczek A., Cod. dipl. Moraviae II nr 149, według a; c. Cod. dipl. Siles. I nr 1, według A ; d. Schulte L., D. Siegel d. Bischofs Lorenz 277 (częściowy ) według c ; - regest : e. Grünhagen C., Korn G., Regesta episcop. Wratislaviensis 23; f. Regesten nr 266, 267; g. Friedrich G., Cod. dipl. Bohemiae II nr 249; h. Brzoska E., D. Breslaue Diozesansynoden 54; i. Cod. dipl. Siles. cz. 2, I nr 69.
Literatura : 1. Grünhagen C., Über d. Zeit d. Gründung d. Klosters Leubus 210 ; 2. Biermann G., Gesch. d. Herzogtums Teschen, Cieszyn 1894, 16 ; 3. Schulte L., D. villa Martini u. d. Unechtheit 288 ; 4. tenże D. Siegel d. Bischofs Lorenz 271-272; 5. Pierzchalanka-Jeskowa S., Dzieje klasztoru w Czarnowąsie 35, 36, 40, 41, 43 ; 6. Budkowa Z., Przyczynki do krytyki dokumentów 13 przyp. 74 ; 7. Historia Śląska PAU. I. 48, 52 ; 8. Latzke W., D. Besiedlung d. Oppalandes im 12. u. 13. Jhdt (Ztschr. f. Gesch. Schles. 1938, LXXII. 92) ; 9. Heydebrand v. d. Lasa F., D. staatsrechtliche Stellung d. comes magnus Vratislaviensis, (tamże 1940, LXXIV, 42 przyp. 29); 10. Krause W., D. Volkstums d. Bürgerschaft v. Kreuzburg, (tamże 1941, LXXV, 108); 11. Kuhn W., Punzau eine deutsche Dorfgründung bei Teschen, (tamże 1943, LXXVII. 12 przyp. 1) ; 12. Nowakowa J., Rozmieszczenie komór celnych 57.
Dotychczas nie podnoszono żadnych zarzutów przeciw autentyczności dokumentu. Tekst pierwotny kończył się na wyrazach : multorum aliorum, po czym ta sama ręka dodała ostatnie dwa wiersze, kiedy jeszcze opuszczono wzmiankę o 40 urnach miodu z Koźla, którą dopisano na samym końcu.

Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. KODEKS DYPLOMATYCZNY ŚLĄSKA - wydał Karol Maleczyński. Tom III obejmujący lata 1221 - 1227. Wrocław 1964, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.