Bytom
Bytom (niem. Beuthen Oberschlesien, czes. Bitom, łac. Bithomia, Bethania) to miasto położone w południowej Polsce, w województwie śląskim, w blisko 3 milionowej aglomeracji, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, będącego jednym z najważniejszych ośrodków kulturalnych, naukowych i gospodarczych w kraju.
Bytom położony jest w centralnej części Wyżyny Śląskiej na Płaskowyżu Bytomsko-Katowickim. Położenie geograficzne Bytomia wyznaczają współrzędne: 50°19' i 50°26' N oraz 18°47' i 18°58' E. Położony jest na średniej wysokości 280-290 m n.p.m., chociaż w rejonie rezerwatu "Segiet" osiąga wysokość do 346 m n.p.m., zaś w dolinie rzeki Bytomki zaledwie 249 m n.p.m. Różnica wzniesień na terenie Bytomia wynosi około 80 m. W rejonie Bytomia wydziela się kilka mniejszych jednostek morfologicznych: Wyżynę Miechowicką, Wyżynę Siemianowicką, Obniżenie Szarlejki oraz Dolinę Górnej Bytomki. Najważniejsze daty: 1123 – pierwsza wzmianka pod nazwą Bitom 1179 – odłączenie Bytomia od Małopolski i włączenie do księstwa raciborskiego 1241 – najazd Tatarów 1253 – pierwsza wzmianka o kościele NMP 1254 – lokacja miasta na prawie magdeburskim 1258 – powstaje kościół i klasztor franciszkanów 1281 – w granicach księstwa kozielsko-bytomskiego (Piastowie śląscy) 1355 – umiera książę Bolko i wygasa bytomska linia Piastów 1367 – nałożenie intertdyktu na miasto i kryzys gospodarczy 1369 - podział miasta i zamku 1428 – pierwsza wzmianka o istnieniu szkoły parafialnej 1450 – miasto zdobywają husyci 1526 – miasto przechodzi pod władzę austriackich Habsburgów 1697 – ziemia bytomska uzyskała status Wolnego Państwa Stanowego 1821 – powstanie huty cynku Klara 1835 – powstanie huty żelaza Pokój 1859 – doprowadzenie linii kolejowej ze stacją w Karbiu 1862 – wprowadzono gazowe oświetlenie ulic 1868 – budowa pierwszego dworca kolejowego 1870 – powstaje kopalnia Rozbark (niem. Heinitz) 1872 – powstaje kopalnia Centrum (niem. Karsten Centrum) 1873 – powstaje kopalnia Szombierki (niem. Hohenzollern) 25 września 1895 – powstaje Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" założone przez robotnika Józefa Tucholskiego 1898 – uruchomienie tramwaju elektrycznego 1900 – pierwsza premiera w nowym teatrze miejskim 1905 – założenie polskiego chóru "Jedność" 1918 – powstaje Naczelna Rada Ludowa (podkomisariat) 1919 – założenie w Bytomiu Głównego Komitetu Wykonawczego Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska 18 sierpnia 1919 – w I powstaniu śląskim nieudany atak 150 powstańców Jana Lortza na koszary Reichswery oraz nieudany atak 9 powstańców na hotel Skrocha w celu opanowania wojskowej centrali telefonicznej. 4 stycznia 1920 – założono klub Polonia Bytom 1920 – założono w Bytomiu Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku 20 marca 1920 - plebiscyt górnośląski: w Bytomiu 29.890 głosujących opowiada się za przynależnością miasta do Niemiec, 10.101 za przyłączeniem do Polski 27/28 maja 1920 – nieudany atak niemieckich bojówek na Hotel Lomnitz, gdzie miał siedzibę Polski Komisariat Plebiscytowy czerwiec 1920 – powstaje w Bytomiu Związek Hallerczyków 25 sierpnia 1920 – w Bytomiu podpisano umowę kończącą II powstanie śląskie 2/3 maja 1921 – podczas III powstania zajęcie na krótko Bytomia atakiem z Rozbarku i Miechowic przez powstańczy pułk Czesława Paula z Grupy "Wschód" i wyparcie powstańców przez rozjemcze wojska francuskie koniec maja 1921 – zajęcie przez powstańców dworca kolejowego 4 lipca 1921 – zabicie przez niemieckie bojówki dowódcy francuskiego garnizonu majora Bernarda Montallegre 5 lipca 1921 – zajęcie miasta przez wojska brytyjskie 1922 – przejęcie miasta przez Niemców listopad 1922 – siedziba Górnośląskiego Trybunału Rozjemczego 1929 – zbudowano stadion sportowy Hindenburg-Kampfbahn (obecny stadion TS Polonia Bytom) 8 listopada 1932 – otwarcie polskiego gimnazjum (obecne I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia) 9 na 10 listopada 1938 - Noc kryształowa, bojkot żydowskich sklepów i przedsiębiorstw, spalenie głównej synagogi 27 stycznia 1945 – zajęcie miasta przez Armię Czerwoną a następnie przyłączenie miasta do Polski Bytom był niegdyś ważnym ośrodkiem przemysłowym kraju, w którym działało m.in. 11 kopalń i dwie huty żelaza. Dziś z przemysłu ciężkiego w mieście została tylko Kopalnia Bobrek-Centrum. W styczniu 2008 roku oddano do użytku I etap Bytomskiego Parku Przemysłowego na zrekultywowanych terenach po zamkniętych zakładach górniczo-hutniczych "Orzeł Biały". Pieczęć ławnicza z 1350 roku. Pieczęć wójta Mikołaja z XV wieku. Pieczęć miejska z 1408 roku. Pieczęć miejska z 1500 roku. |